Liman Devleti Kontrol Rejimleri, sertifika yenileme ve mürettebat değişimi konularında Uluslararası Denizcilik Örgütü ile birlikte işbirliği yapmaktadır.

Liman Devleti Kontrolü rejimleri ( Port State Control – PSC), acil bir sorun teşkil eden gemi mürettebatı değişimleri ve mürettebatın ülkelerine dönüşlerine yönelik sorunların çözümünün bir parçası olmak istediklerini ifade etmiştir. Salgın süresince, denetim ve sertifikaların yenilenmesine ilişkin sorunları ele almaya yönelik Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization – IMO) ve Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (International Labour Organization – ILO) işbirliğinde 17 Haziran 2020 tarihinde organize edilen tüm PSC rejimlerinin ikinci web tabanlı görüntülü toplantısının ana sonuçlarından birisi bu olmuştur.

Mürettebat değişimleri ve ülkelerine geri dönmeleri hususları doğrudan Liman Devleti Kontrolü yetki alanı içerisinde olmamasına rağmen, söz konusu yetkililer uluslararası mevzuatların uyumunun sağlanması ve gözlenmesi için gemilerdeki denetlemelerin yerine getirilmesinde görevli olduklarından dolayı önemli bir role sahiptirler. Örneğin; mürettebat yorgunluğundan kaynaklanan emniyet ihlalleri, özellikle sözleşmelerdeki süre uzatımlarının Uluslararası Çalışma Örgütü’nün Denizcilik Çalışma Sözleşmesi’ndeki (Maritime Labour Convention – MLC) taahhüt edilen şartları ihlal ettiği durumlarda, Liman Devleti Kontrolü tarafından incelenebilir.  Ayrıca Liman Devleti Kontrolü rejimleri, bireysel vakaların çözümü için belirgin durumlar hakkında önemli bilgiler sağlayarak, IMO’nun Denizci Personel Kriz Eylem Ekibine (IMO's Seafarer Crisis Action Team) yardım edebilmektedir.

Uluslararası Denizcilik Örgütü Genel Sekreteri Kitack LIM toplantıda, krizin başlangıcından bu yana PSC rejimi tarafından gösterilen dayanışma ve işbirliğini takdir ettiğini belirtmiştir.

PSC rejimleri, Uluslararası Klas Kuruluşlar Birliği (International Association of Classification Societies – IACS) işbirliğiyle geliştirilen, COVID-19 salgını süresince yenilenen sertifikalar ve denetimlere ilişkin kılavuzun IMO tarafından yayımlanmasından dolayı memnuniyeti dile getirmiştir. Yine IMO tarafından sektöre duyurulan Singapur Mürettebat Değişimi Kılavuzu da memnuniyetle karşılanmıştır.

COVID-19 salgını sürecinde Liman Devleti Kontrol rejimlerine yönelik düzenlenen ikinci görüntülü toplantı, ILO ve IACS’nin yanı sıra PSC rejiminden 10 temsilcinin de katılımıyla gerçekleştirilmiştir.

İnsani bir krizi engellemeye yönelik gemi mürettebat değişiminin hayata geçirilmesi.

IMO Genel Sekreteri Kitack LIM, dünya ticaret akışının devamlılığının sağlanması ile insani yönden ve gemi emniyetine yönelik yaşanabilecek bir krizin önlenmesi amacıyla, gemilerde mürettebat değişiminin gerçekleşmesini sağlamak yönünde hükümetlerin acil bir şekilde harekete geçmeleri gerektiğini üye devlet temsilcilerine ifade etmiştir.

IMO Üye Devletlerinde yer alan daimi temsilciler ve irtibat görevlileri ile 9 Haziran 2020 tarihinde gerçekleştirdiği sanal toplantıda Kitack LIM şu sözleri aktarmıştır: “İnsani bir krizin ve gerçek bir emniyet probleminin eşiğindeyiz. Gemilerinde görevleri başında olan mürettebatın, sonsuza kadar gemilerinde kalmalarını bekleyemeyiz. Gemi taşımacılığının devam etmesi ve gemi insanlarının evlerine dönmeleri veya gemilerine çıkıp çalışmaya başlamaları hükümetlerin sorumluluğundadır.”

COVID-19 salgını tedbirleri kapsamında getirilen seyahat yasaklarının mürettebat değişimini engellemesi nedeniyle sözleşme süreleri dolmuş olan ve değiştirilmeleri gereken yaklaşık 150.000 kadar gemi mürettebatının acil bir şekilde gemilerinden ayrılmak için beklemekte olduğu ifade edilmektedir.

IMO Genel Sekreteri Kitack LIM, gemi insanlarına tıbbi yardım ulaştırma ve söz konusu gemi insanlarının pasaport ile vize işlemlerini kolaylaştırma gibi hususlar da dâhil olmak üzere seyahat kısıtlamalarını gevşeten ve IMO tarafından onaylanan mürettebat değişimi protokollerini yürürlüğe koyarak, söz konusu değişimler konusunda sağlanan kolaylıkla deniz insanlarını kilit çalışan olarak benimseyip destek sağlayan ülkelere teşekkürlerini iletmiştir.

Bunlara ek olarak Kitack LIM, gemi insanlarına yönelik kısıtlamaların hala geçerli olduğu ülkeler hakkında endişelerinin sürdüğünü de ifade etmiştir.

Söz konusu toplantıda, COVID-19 salgınının deniz taşımacılığı sektörü üzerindeki etkilerini gözlemlemek ve çeşitli konularda kılavuzlar hazırlayıp öneriler sunmak amacıyla, IMO Sekretaryası tarafından Birleşmiş Milletler (United Nations – UN) ve uluslararası denizcilik sektörü kuruluşları ile işbirliği içerisinde yürütülen bir çalışma hakkında bilgi verilmiştir. 

COVID-19 salgını sırasında bölgesel deniz güvenliği işbirliğinin güçlendirilmesi.

Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization – IMO), Batı Hint Okyanusu ve Yemen Denizi’nde deniz güvenliğini artırma amacıyla bilgi paylaşımına yönelik çalışmalara ilişkin verdiği desteği devam ettirmektedir.

COVID-19 salgını boyunca bölgesel deniz güvenliği katkılarını geliştirmeyi sürdürmeye yönelik yolları tartışmak için Batı Hint Okyanusunda ve Yemen Denizinde (Cidde Değişikliği (Jeddah Amendment) olarak da bilinen Cibuti Etik Davranış Kuralları 2017) yaşanan gemilere karşı korsanlık, silahlı soygunun ve yasadışı denizcilik faaliyetlerinin engellenmesine ilişkin revize edilen Etik Davranış Kurallarının Alt Komiteleri’nin (Cibuti, Etiyopya, Kenya, Madagaskar, Mozambik, Suudi Arabistan ve Seyşeller) katıldığı 9 Haziran 2020 tarihinde sanal bir toplantı gerçekleştirilmiştir.

Suudi Arabistan Krallığı başkanlığında gerçekleşen toplantıda, Kenya ve Madagaskar tarafından sunulan ve tüm katılımcı ülkelerdeki çok kurumlu Ulusal Denizcilik Bilgi Paylaşım Merkezlerine bağlı uzun süreli bir bölgesel bilgi paylaşım ağının geliştirilmesine yönelik öneriler onaylanmıştır.

Ayrıca, Etiyopya ve Mozambik tarafından yapılan öneriler de sunulmuştur. Söz konusu öneriler aracılığıyla, bölgesel ihtiyaç ve öncelikler kapsamında kapasite geliştirmeye yönelik çabaların daha iyi bir şekilde koordine edilmesi için çağrıda bulunulmuştur.

Söz konusu toplantıda, tüm Üye Devletlerin faydalanabilmesi amacıyla, toplantıya katılan Devletlerin DCoC Güven Fonu (DCoC Trust Fund) aracılığıyla etik çalışma kurallarını yürürlüğe koymasına yardımcı olmak için IMO üyelerine, ilgili diğer kuruluşlara ve sektöre çağrı yapılmıştır.

COVID-19 sonrasında deniz taşımacılığı sektörü ve limanlar arasındaki işbirliği.

IMO Genel Sekreteri, gemi ve kara ilişkileri konulu bir webinarda, COVID-19 salgını boyunca, denizcilik sektörleri arasındaki işbirliğinin ön plana çıktığını ve söz konusu işbirliğine iyileşme sürecinde her zamankinden daha çok ihtiyaç duyulacağını ifade etmiştir. Kitack LIM, gemilerinden ayrılmak için bekleyen 150.000 gemi insanının mürettebat değişimi gereksinimi de dahil olmak üzere, devam eden zorlukların altını çizmiştir. Ancak salgın, yalnızca gemi taşımacılığı ve liman camiası arasında değil, aynı zamanda hükümetler ve uluslararası kuruluşlar arasında da dijital ve sanal ortamda yapılan işbirliğinin artmasına sebep olmuştur. Her ne kadar birçok hükümet mürettebat değişimi ve diğer sorunların ele alınması konularında denizcilik sektörü ve limanlar ile ortaklaşa işler yürütmüş olsa da, hala yapılması gereken işler bulunmaktadır. Genel Sekreter, sadece deniz taşımacılığı sektörü değil, aynı zamanda küresel ekonomi ve küresel tedarik zincirini de etkileyen söz konusu sorunlara dikkat çekilmesi için tüm hükümetleri harekete geçmeye çağırmaktadır.

Webinar konuşmacıları, salgından korunma kapsamında dijitalleşmeye yönelik yapılan gelişmelerin yeni çalışma yöntemlerine yol açtığını ve bu yöntemlerin salgın bittikten sonra da kullanılmaya devam edilmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Gemi ile kara arasında yapılması gereken bilgi alışverişine yönelik kullanılan elektronik veri değişimi sistemi, bu duruma örnek olarak gösterilebilir. IMO Fal Sözleşmesi kapsamında, elektronik veri değişimi zorunludur.  IMO, elektronik veri değişimini ve önerilmiş olan, tüm verilerin tek bir kanaldan gönderileceği tek kanal yaklaşımını uygulanmaları konusunda ülkeleri desteklemek için yeni yollar aramaktadır.  IMO’nun mevzuat çalışması kapsamında atacağı bir sonraki adım, iklim değişikliği ve güvenlik sorunlarını içeren önemli gündem maddeleri üzerinde çalışılmasını sağlamaya yönelik sanal toplantılar gerçekleştirmek olabilir.

2021 IAPH World Ports Conference tarafından organize edilen “COVID-19 sonrası dönemde Gemi-Kıyı İlişkilerinin Geliştirilmesi” başlıklı webinarda; karbonsuzlaştırma konusunda limanların ve denizcilik sektörünün ortak bir şekilde çalışması, ticaretin kolaylaştırılması ve otomasyon konularında bilgi verilmiştir.

Söz konusu webinara,  IMO Genel Sekreterinin yanı sıra Singapur Denizcilik ve Liman İdaresi Genel Müdürü Ley Hoon QUAH ve Uluslararası Deniz Ticaret Odası (International Chamber of Shipping – ICS) Genel Sekreteri Guy PLATTEN katılmıştır.

Gine Körfezi’nde denizcilik emniyeti ve güvenliğinin sağlanması.

IMO Genel Sekreteri, Nijerya hükümeti ile petrol ve deniz taşımacılığı sektörü kuruluşlarının temsilcileri arasında 28 Mayıs 2020 tarihinde gerçekleştirilen ortak toplantıyı da göz önünde bulundurarak, Gine Körfezi’nde yaşanan korsanlık ve silahlı soygun sorunlarını ele almak için yapılan son girişimleri memnuniyetle karşılamıştır.

Genel Sekreter yaptığı açıklamada, korsanlık ve silahlı soygun konularında gösterilen ortak çabalar için memnun olduklarını ve bu durumun, Gine Körfezi’ndeki gemilere karşı yapılan korsanlık ve silahlı soygun faaliyetlerinin engellenmesi konusunda Nijerya tarafından gösterilen çabalar ile ilgili olarak uluslararası topluluklara güçlü ve değerli mesajlar verdiğini ifade etmiştir. IMO Genel Sekreteri, Nijerya Denizcilik İdaresi ve Güvenlik Kurumu (Nigerian Maritime Administration and Safety Agency – NIMASA) Direktörü Dr. Bashir Yusuf JAMOH ile gerçekleştirdiği sanal toplantıda, Batı Afrika için En İyi Yönetim Uygulamalarının (Best Management Practices – BMP) geliştirilmesine yönelik çalışmaların yanı sıra, kıyı devletleri ile açık bir diyaloğun oluşturulmasına yönelik sektör tarafından gösterilen çabaları da takdir ederek, alınacak önlemlerin ve söz konusu uygulamaların içeriğindeki raporlama prosedürlerinin tümüyle uygulanmasının önemli olduğunu belirtmiştir.

NIMASA, Nijerya Donanması, Petrol Şirketleri Uluslararası Denizcilik Forumu (The Oil Companies International Marine Forum - OCIMF) tarafından temsil edilen petrol sektörü ve Uluslararası Deniz Ticaret Odası ( International Chamber of Shipping – ICS), Baltık ve Uluslararası Denizcilik Konseyi (Baltic and International Maritime Council – BIMCO), Uluslararası Kuru yük Gemi Sahipleri Birliği (International Association of Dry Cargo Shipowners  - INTERCARGO), Uluslararası Bağımsız Tanker Sahipleri Birliği (International Association of Independent Tanker Owners – INTERTANKO) ve Nijerya Gemi Sahipleri Birliği tarafından temsil edilen deniz taşımacılığı sektörü mevcut durumları ve Doğu Gine Körfezi’ndeki korsanlık sorununun ve gemi insanlarının karşılaştığı gündelik tehditlerin nasıl engelleneceğini görüşmek üzere 28 Mayıs 2020 tarihinde ilk toplantılarını gerçekleştirmişlerdir.

Gine Körfezi’nde (Batı Afrika) 2018 yılı içerisinde 81 adet vaka yaşanmıştır. 2019 yılında yaşanan vaka sayısı ise 14 azalarak toplamda 67’ye düşmüştür. Ancak bu bölgede yaşanan adam kaçırma ve kayıp mürettebat vakalarında bir artış gözlemlenmiştir. Güncel rakamlara göre 2018 yılında 11 adet olarak rapor edilen söz konusu vakalar, 2019 yılında 20’ye çıkmıştır. 2019 yılında bu bölgede kaydedilen en yüksek kayıp/kaçırılma vaka sayısı ise 151 olarak kayda alınmıştır. Söz konusu veriler, vakaların neredeyse uluslararası sularda, kara sularında ve bölgedeki liman alanlarında eşit bir şekilde meydana gelmekte olduğunu göstermektedir. IMO, uluslararası denizcilik güvenliği araçları ve rehberliğini uygulayarak liman ve deniz güvenliğine yönelik tehditleri önlemek ve bunlara karşı koymak amacıyla kapasitelerinin geliştirilmesi için üye devletler ile birlikte çalışmaktadır.

Birleşmiş Milletler kurumları ve özel sektör, istilacı türler ile mücadele ve emisyonların azaltılması konularında güçlerini birleştiriyor.

Çığır açan Küresel Endüstri İttifakı (Global Industry Alliance – GIA), çağımızın en zorlu iki çevre probleminden biri olan istilacı türlere ve sera gazı emisyonuna yönelik mücadeleyi başlatmıştır. Küresel Endüstri İttifakı, biyolojik kirlenme yoluyla zararlı sucul türlerinin transferini ele almaya yönelik Birleşmiş Milletler kurumları tarafından öncülük edilen bir projede, özel sektör paydaşlarını ve GloFouling Ortaklarını bir araya getirmektedir.

Yeni Küresel Endüstri İttifakı, gemi gövdelerinde veya platform ve su ürünleri yetiştiriciliği gibi denizaltı yapılarında sucul organizmaların çoğalması anlamına gelen deniz biyo- kirliliğinin yönetimini iyileştirecek çözümlerin geliştirilmesini hızlandıracaktır.  Biyo-kirlenme, potansiyel zararlı türlerin yeni ortamlara taşınarak bu ortamlarda yerel türleri tehdit etmelerine veya biyo çeşitliliğe zarar vermelerine yol açabilmektedir. Ayrıca istilacı türlerin, balıkçılık, su ürünleri yetiştiriciliği ve okyanus enerjisi gibi çeşitli sektörler üzerinde de ölçülebilir etkileri vardır. İstilacı türlerin yeni bir ekosisteme yerleştikten sonra, ortadan kaldırılması imkânsız olmasa da son derece zordur.

Deniz Biyo-güvenliğinin sağlanması için oluşturulan Küresel Endüstri İttifakı; deniz taşımacılığı, su ürünleri yetiştiriciliği, kıyı gaz - petrol sektörü ve yenilenebilir okyanus enerjileri gibi Biyo kirlenmeden etkilenen çeşitli sanayilerde faaliyet gösteren özel sektör firmalarını bir araya getirmektedir. Kendi sektörlerinde öncü bu şirketler, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (United Nations Development Programme  - UNDP), Küresel Çevre Kuruluşu (Global Environment Facility – GEF) ve IMO arasında ortak bir girişim olan GloFouling Ortaklık Projesi kapsamında birlikte çalışacaklardır. Küresel Endüstri İttifakı'nın temel amaçları arasında insani, teknolojik ve finansal kaynakların güçlendirilmesi; sektörden alınan önerilerin politika geliştirmeyi kolaylaştırması ve yenilenme süreçlerine yönelik olumlu bir etki için kullanılması, biyo-kirlenme yönetimini geliştirmek için teknolojik çözümlerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması yer almaktadır.

GIA tarafından ortaya konulan çalışma ayrıca, sera gazı emisyonlarının azaltılmasına yönelik belirgin bir katkı sağlayacaktır. Biyo-kirlenme, gemileri hızlarını korumak için daha fazla yakıt yakmaya zorlayarak sürüklenmelerini artırmaktadır. Yeni küresel ittifak sayesinde, gemilerin hidrodinamik performanslarını geliştirmelerine yönelik çözümler sağlanması ve böylelikle deniz taşımacılığı sektörünün karbon ayak izini belirgin bir şekilde azaltmaya yönelik katkı sunulması beklenmektedir.

IMO ve UNDP’nin yanı sıra kurucu sektör üye temsilcilerinin yer aldığı 8 Haziran 2020 tarihinde gerçekleştirilen çevrimiçi bir toplantıda GIA’nın açılışı resmi olarak gerçekleşmiştir.

IMO Genel Sekreteri, deniz biyo çeşitliliğinin korunması ve sera gazı emisyonunun azaltılması gibi gezegenimizi etkileyen çok önemli çevresel sorunlara çözüm bulmaları ile ilgili olarak bu yeni ittifakın, tüm denizcilik sektörlerini tarihte ilk kez bir araya getireceğini belirtmiştir. 

Genel Sekreter, ortak sorunları ele almak ve okyanus kaynaklarının daha fazla sürdürülebilir kullanımına yönelik aşama kaydedilmesi için sektör öncülerinin söz konusu yeni girişim kapsamında bir araya geldiklerini ifade etmiştir.

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Su&Okyanus Yönetimi Program (United Nations Development Programme – UNDP’s Water & Ocean Governance Programme) Başkanı Andrew HUDSON: “UNDP olarak, bilgi niteliğinde veya teknik olan kilit engelleri kaldırmaya yönelik birlikte çalışmamızı sağlayabilecek, deniz endüstrilerini değiştirerek bu endüstrilerin çalışmalarını Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının başarılmasına ve gemicilik faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarının azaltmaya yönlendirecek Yeni bir GIA’nın oluşumuna tanıklık ettiğimiz için mutluyuz.” ifadelerini kullanmıştır.

CleanSubSea, EcoSubSea, HullWpier ve Sonihull firmalarının da aralarında bulunduğu dört şirket, Denizde Biyo-güvenliğin sağlanması için kurulan Küresel Endüstri İttifakı’nın üyeleri olmuştur. Önümüzde süreçte daha fazla şirketin GIA’ya katılması beklenmektedir. 

IMO Ortaklık ve Projeler Bölümü Başkanı Jose MATHEICKAL konuyla ilgili şunları ifade etmiştir: “Kurulan bu ittifak, istilacı türlere karşı mücadeleyi üstlenme ve teknolojik çözümler üretmek amacıyla masaya getirilen tüm yenilikler gibi konularda denizcilik sektörleri tarafından gösterilen çabanın bir ürünüdür. Mevcut dört kurucu ortak arasında böyle bir ittifakın gelişmesi, denizcilik sektörü paydaşları arasında oluşabilecek daha küresel çapta potansiyel işbirliklerinin temellerini atmaktadır.“

Kaynak: IMO internet sitesi

www.imo.org